Janusz Kurtyka
Sylwetka: Nagrody
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski
Dnia 7 kwietnia 2009 r. w Pałacu Prezydenckim odbyła się uroczystość wręczenia orderów i odznaczeń zasłużonym pracownikom Instytutu Pamięci Narodowej. Ówczesny Prezydent Lech Kaczyński odznaczył Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Prezesa IPN, Prof. Janusza Kurtykę, doceniając tym samym Jego osiągnięcia w dokumentowaniu i popularyzowaniu prawdy o najnowszej historii Polski.
Sam Order został ustanowiony w 1921 r. przez władze odrodzonej Rzeczypospolitej Polskiej. Jest nadawany za wybitne zasługi w służbie państwu i społeczeństwu. Honoruje się nim w szczególności wybitne osiągnięcia w działalności publicznej, zasługi dla umacniania suwerenności i obronności kraju, wybitną twórczość naukową, artystyczną i literacką, za działalność na rzecz gospodarki narodowej, a także za wybitne zasługi dla rozwoju współpracy Rzeczypospolitej Polskiej z innymi państwami i narodami. Order dzieli się na 5 klas:
- klasa I Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski,
- klasa II Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski,
- klasa III Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski,
- klasa IV Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski,
- klasa V Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski.
Na straży honoru Orderu stoi Kapituła Orderu Odrodzenia Polski. Składa się ona z Wielkiego Mistrza Orderu oraz ośmiu członków Kapituły, których powołuje Wielki Mistrz na okres pięciu lat. Zgodnie z ustawą o orderach i odznaczeniach, każdy nowo wybrany Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej staje się Kawalerem Orderu Odrodzenia Polski I klasy. Przewodniczy jednocześnie Kapitule jako Wielki Mistrz Orderu. Ze swojego grona Kapituła wybiera Kanclerza Orderu i Sekretarza Kapituły.
Krzyż Wolności i Solidarności
Dnia 29 października 2015 r. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda odznaczył pośmiertnie Prof. Janusza Kurtykę Krzyżem Wolności i Solidarności, za Jego działalność opozycyjną m.in. w Niezależnym Zrzeszeniu Studentów na Uniwersytecie Jagiellońskim. Odznaczenie zostało wprowadzone 5 sierpnia 2010 r. nowelizacją ustawy o orderach i odznaczeniach razem z aktem restytucji Krzyża Niepodległości, do którego chlubnej tradycji nawiązuje. Prezes Instytutu Pamięci Narodowej jest uprawniony, aby występować do Prezydenta RP o przyznanie zasłużonym działaczom opozycji z lat 1956-1989 wyjątkowego odznaczenia, jakim jest Krzyż Wolności i Solidarności
W ustawie o orderach i odznaczeniach znajdujemy taki oto zapis:
Krzyż Wolności i Solidarności jest nagrodą dla działaczy opozycji wobec dyktatury komunistycznej, którzy w okresie od 1 stycznia 1956 r. do 4 czerwca 1989 r., z wyłączeniem okresu od 31 sierpnia 1980 r. do 12 grudnia 1981 r. na terytorium Polski co najmniej przez 12 miesięcy: 1) byli aktywnymi członkami nielegalnych organizacji, które stawiały sobie za cel odzyskanie przez Polskę niepodległości i suwerenności lub respektowanie praw człowieka w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, lub 2) prowadzili zagrożoną odpowiedzialnością karną lub represjami działalność na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości i suwerenności lub respektowania praw człowieka w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.
order "za zasługi" III klasy
Dnia 17 marca 2007 r. w Ambasadzie Ukrainy w Warszawie Ambasador Ołeksandr Mocyk wręczył Order „Za Zasługi” III klasy przyznany dekretem Prezydenta Ukrainy Wiktora Juszczenki.
Odznaczenie to, jak podkreślił Ambasador, przyznano za znaczący wkład osobisty w sprawę wzmacniania autorytetu Ukrainy na świecie, popularyzację jej historii i współczesności. Ambasador odwołał się do konkretnych przykładów współpracy Instytutu Pamięci Narodowej ze stroną Ukraińską, jak wydanie kilku tomów dokumentów o wspólnej trudnej przeszłości oraz zorganizowanie przez Instytut wystawy „Wielki głód na Ukrainie”. – To rozbudowa pojednania dwóch sąsiednich narodów, które wybrały wspólną europejską drogę, to przykład współpracy w trudniej historii – mówił Ambasador. Dziękując, prof. Janusz Kurtyka powiedział, że to bardzo ważny dzień dla IPN, który robi wszystko, aby odkryć prawdę w stosunkach polsko-ukraińskich. Zaznaczył, że chce, aby prawda ta zbliżała nasze narody i stała się fundamentem w nawiązaniu strategicznej współpracy.
Order „Za Zasługi” to państwowe odznaczenie ukraińskie, ustanowione w 1996 roku. Nadaje się go także obcokrajowcom lub osobom nieposiadającym obywatelstwa. Przyznawany jest w trzech stopniach za wybitne zasługi w ekonomicznej, naukowej, społeczno-kulturalnej, wojskowej, państwowej, publicznej oraz innych sferach aktywności społecznej na rzecz Ukrainy.
Nagroda Kustosz Pamięci Narodowej
Nagrodę Kustosz Pamięci Narodowej ustanowił w lipcu 2002 r. ówczesny Prezes Instytutu Pamięci Narodowej, Prof. Leon Kieres. Jej celem jest uhonorowanie osób i instytucji, które w sposób szczególny wyróżniły się aktywnością w upamiętnieniu najnowszej historii Polski. Honorowana jest także działalność publiczna, która jest zbieżna z ustawowymi celami IPN. Kandydaci do Nagrody mogą być wysuwani przez organizacje społeczne, naukowe, osoby fizyczne oraz różnego rodzaju instytucje. Posiada ona charakter honorowy, zaś laureaci otrzymują tytuł Kustosza Pamięci Narodowej. Zasadniczym celem jest przywrócenie szacunku dla przeszłości, jak również ochrona wartości, dzięki którym Polska mogła przetrwać przez lata zniewolenia (m.in. komunistycznego). Przyznawana jest corocznie przez Kapitułę, której przewodniczy Prezes IPN, a wiceprzewodniczącymi są osoby pełniące funkcję: przewodniczącego Rady IPN oraz dyrektora Biura Udostępniania i Archiwizacji Dokumentów IPN.
Na przestrzeni lat laureatami Nagrody Kustosz Pamięci Narodowej zostali m.in: Elżbieta Zawacka, Tomasz Strzembosz, Janusz Kazimierz Zawodny, Komisja Historii Kobiet w Walce o Niepodległość, Studium Polski Podziemnej, Władysław Bartoszewski, Bolesław Nieczuja Ostrowski, Stowarzyszenie Archiwum Solidarności, Zofia i Zbigniew Romaszewscy, Obywatelski Komitet Poszukiwań Mieszkańców Suwalszczyzny Zaginionych w Lipcu 1945 r., Paweł Jasienica (nagroda pośmiertna), Zygmunt Walkowski, Związek Polaków na Białorusi (pod przewodnictwem Andżeliki Borys), Instytut Józefa Piłsudskiego w Londynie, Instytut Józefa Piłsudskiego w Nowym Jorku, Janusz Kurtyka, ks. Tadeusz Isakowicz Zaleski, Adam Macedoński, Ewa i Władysław Siemaszko, Stowarzyszenie „Memoriał”, Dieter Schenk, Julien Bryan (nagroda pośmiertna), Tadeusz Kukiz, Biblioteka Polska w Paryżu, Stowarzyszenie Upamiętniania Polaków Pomordowanych na Wołyniu.
Medal z okazji 25. rocznicy powstania NSZZ „Solidarność”
Okolicznościowy Medal z okazji 25. rocznicy powstania NSZZ „Solidarność”, który otrzymał Prof. Janusz Kurtyka za swoją działalność niepodległościową. Na awersie możemy znaleźć trzy krzyże upamiętniające masakrę polskich robotników w grudniu 1970 r. Pod spodem duży napis [„25 Lat NSZZ „Solidarność” 1980-2005. Region Małopolska] Z kolei wokół głównego napisu, jakby w kształcie aureoli, umieszczono napisy głównych miast regionu, od lewej do prawej, takich jak: [Zakopane, Nowy Targ, Oświęcim, Chrzanów, Olkusz, Dębica, Skarżysko, Bochnia, Kraków, Gorlice, Tarnów, Miechów, Myślenice, Nowy Sącz, Limanowa, Myślenice].
Na rewersie zaś znajduje się duży wizerunek Ojca Św. Jana Pawła II umieszczony na prawej stronie. Oprócz tego, po lewej stronie możemy przeczytać jedną z najsłynniejszych wypowiedzi Papieża [Nie ma wolności bez solidarności].
Medal z okazji 10-lecia Państwowej Wyższej Szkoły Wschodnioeuropejskiej w Przemyślu
Pośmiertne odznaczenie dla Prof. Janusza Kurtyki, który od 18 II 2002 r. rozpoczął pracę na Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w Przemyślu, gdzie był kierownikiem Zakładu Historii Starożytnej i Średniowiecznej. W roku akademickim 2004/2005 pełnił z kolei funkcję Dyrektora Instytutu Historii i Archiwistyki PWSW, zaś w latach 2002-2010 był członkiem Senatu PWSZ/PWSW. W ramach pracy dydaktycznej na uczelni prowadził wykłady: Historia Polski średniowiecznej, Historia powszechna średniowiecza, Historia ustroju Polski X-XX w. Prof. Kurtyka był także opiekunem Koła Naukowego Historyków Studentów.
Sama uczelnia powstała w 2001 r. w Przemyślu. Początkowo funkcjonowała pod nazwą Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej (PWSZ). Dopiero od 2006 r., na mocy uchwały Rady Ministrów, uczelnia prowadzi swoją działalność pod nazwą Państwowej Wyższej Szkoły Wschodnioeuropejskiej (PWSW). Jako placówka edukacji wyższej, jest położona w Przemyślu, w pobliżu granicy z Ukrainą. PWSW zajmuje się edukacją w dziedzinach nauk technicznych i humanistycznych. Studenci w ramach procesu dydaktycznego otrzymują solidne wykształcenie. Uczelnia odgrywa jednocześnie ważną rolę kulturotwórczą w regionie pogranicza Polski południowo-wschodniej. W początkowym okresie swojej działalności PWSW była szkołą o profilu humanistycznym, nawiązując do najstarszych akademickich tradycji Przemyśla (XV-wiecznej szkoły z rektorem nominowanym przez Akademię Krakowską oraz XVII-wiecznego kolegium jezuitów). Od 2009 r. podjęła kształcenie także na kierunkach technicznych.
Moneta z okazji 25-lecia NSZZ „Solidarność”
Dnia 17 sierpnia 2005 r. to dokładna data emisji monety okolicznościowej z okazji 25-lecia powstania Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”. Została ona wydana w milionie egzemplarzy przez Narodowy Bank Polski. Sama moneta posiada nominał 2 zł, średnicę 27 mm i masę 8,15 g oraz została wykonana z metalu stop CuAI5Zn5Sn1.
Na rewersie z prawej strony znajduje się stylizowana dłoń w geście, który symbolizuje zwycięstwo, z lewej ukośnie sporządzony napis [NSZZ „Solidarność”], a u góry półkolem lata [1980-2005]. Z kolei na awersie widnieje wizerunek orła. Wygląda tak samo jak godło Rzeczypospolitej Polskiej. Po jego bokach znajduje się oznaczenie roku emisji: [2005], a pod orłem napis [2 zł], w otoku zaś [Rzeczpospolita Polska], który to został poprzedzony i zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znajduje się znak mennicy: [MW]
Odznaka Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”
Odznaka Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość” została wydana przez Stowarzyszenie Społeczno-Kombatanckie „Wolność i Niezawisłość” z okazji 55. rocznicy powstania największej powojennej antykomunistycznej organizacji konspiracyjnej.
Krzyż Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość
Krzyż Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość przyznany został Prof. Januszowi Kurtyce z okazji 55. rocznicy utworzenia Zrzeszenia oraz 10. rocznicy powstania Stowarzyszenia Kombatanckiego WiN, którego Prof. Kurtyka był Przewodniczącym. Sam Krzyż posiada wizerunek białego orła na czerwonym tle, a pod jego szponami skrót literowy „WiN” oraz daty skrajne 1945-1954.