O relacjach polsko-rosyjskich i narracjach o komunizmie i Związku Radzieckim

Dnia 17 IX 2019 r., w 80. rocznicę agresji zbrojnej ZSRR na Polskę, w Bibliotece im. Janusza Kurtyki, przy ul. Rakowieckiej 37, w Warszawie, miała miejsce debata pt. „Relacje polsko-rosyjskie a narracje o komunizmie i Związku Radzieckim”. Była to ósma dyskusja z cyklu „Historia, prawda, teraźniejszość. Jak prowadzić stosunki międzynarodowe w kontekście przeszłości?”. 

W debacie udział wzięli:

• prof. dr hab. Andrzej Nowak – historyk, sowietolog, publicysta, Uniwersytet Jagielloński,

• dr hab. Hieronim Grala – historyk, dyplomata, badacz i znawca Rosji, Uniwersytet Warszawski,

• red. Witold Jurasz – publicysta, dyplomata, Ośrodek Analiz Strategicznych.

Dyskusję poprowadził p. Michał P. Sadłowski – prawnik, ekspert ds. obszaru poradzieckiego, Uniwersytet Warszawski.

Pan Michał Sadłowski, który moderował spotkanie, poprosił prof. Andrzeja Nowaka, aby zechciał scharakteryzować rosyjskie narracje, dotyczące Polski. Pan profesor zwrócił uwagę, że omawianie znaczenia historii w stosunkach polsko-rosyjskich musi zacząć się wcześniej niż w XIX w., ponieważ relacje z naszym wschodnim sąsiadem sięgają X w. Miał tutaj na myśli spór graniczny. Podjął również rozważania natury historiozoficznej. Prof. Hieronim Grala został poproszony o wyjaśnienie, jak wyglądał obraz Polski i Polaków w Związku Radzieckim przed 1939 r. i jak do 1989 r. Red. Witold Jurasz wypowiedział się na temat, jak Moskwa obecnie postrzega państwo polskie i czy dzisiejsza Polska jest ważna dla Rosji. Pan redaktor stwierdził, że to nie jest tak, jak twierdzą niektórzy ludzie, że Polska się nie liczy w rosyjskiej perspektywie, ale też, że nie jesteśmy na scenie pierwszoplanowym aktorem. Powiedział również, że jest taki problem, że niektórzy nasi partnerzy zachodni widzą Rosję w ten sposób, że słaba Rosja jest groźniejsza, więc powinniśmy ją czynić silniejszą, bo gdy będzie silniejsza, to będzie bardziej pewna siebie i wtedy będzie mniej agresywna. Uznał to za pewnego rodzaju perwersję psychologiczną. Wyraził zdanie, że Rosja, jak jest słaba, to nie pozwala sobie na pewne posunięcia, a jedynie wtedy, jak jest silna i że, niestety, należy to często tłumaczyć naszym partnerom i sojusznikom na Zachodzie. 

Ostatnie pytanie zadane przez prowadzącego dotyczyło tego, jak reagować na działania Federacji Rosyjskiej i czy w ogóle warto na nie reagować? Czy za parę lat ten problem może umrzeć, w związku ze zmianą pokoleniową w Federacji Rosyjskiej i Polsce, bo ludzie, będący świadkami, odejdą? Może ten problem będzie bardziej historyczny niż współczesny? Jako pierwszy wypowiedział się prof. dr hab. Andrzej Nowak, który poruszył temat pamięci instytucjonalnej, mówił też o walce o prawdę, dotyczącą np. paktu Ribbentrop-Mołotow. Jako drugi odpowiadał prof. Hieronim Grala, który również mówił o pamięci instytucjonalnej. Jako ostatni miał okazję wypowiadać się red. Witold Jurasz, który odniósł się do swoich wspomnień z pobytu na Białorusi i konferencji w Berlinie, mówiąc przy tym o przepaści kulturowej i brakach kompetencyjnych niektórych polskich dyplomatów. Na koniec nastąpiły pytania z sali. 

Zapraszamy do zapoznania się z całą dyskusją dostępną poniżej.

„Relacje polsko-rosyjskie a narracje o komunizmie i Związku Radzieckim”


Więcej o projekcie „Historia, prawda, teraźniejszość”:

Spotkanie stanowi część projektu „Historia, prawda, teraźniejszość. Jak prowadzić stosunki międzynarodowe w kontekście przeszłości?”. Składa się nań cykl debat, mających na celu zidentyfikowanie i zdiagnozowanie węzłowych zagadnień, związanych ze stosunkami międzynarodowymi, w kontekście różnie interpretowanej przeszłości, opracowanie konkretnych recept w tym zakresie oraz utrwalenie zgromadzonych wniosków w formie publikacji książkowej.

Plan organizatorów zakłada zorganizowanie 12 dyskusji skupionych w czterech cyklach tematycznych z udziałem naukowców i specjalistów, reprezentujących różne dyscypliny: historyków, politologów i publicystów. Cykle odnoszą się do zagadnień związanych z relacjami: polsko-żydowskimi, polsko-ukraińskimi, polsko-niemieckimi oraz polsko-rosyjskimi. Po zakończeniu wszystkich cykli tematycznych planowana jest publikacja powstałych na ich kanwie refleksji. 

Partnerami cyklu debat są: stowarzyszenie Studenci dla Rzeczypospolitej oraz Fundacja dla Rzeczypospolitej.

Patronat nad projektem objęli: „Rzeczpospolita”, „Uważam Rze Historia”, „Do Rzeczy”, historykon.pl oraz blogpress.pl. 

Miejsce, dyskusja i cały cykl powstają w ramach projektu „Klaster pozarządowy dla Rzeczypospolitej – na styku nauki, kultury i edukacji obywatelskiej. Nowe miejsce debaty o Polsce”. Projekt został dofinansowany ze środków programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich.

Projekt „Historia, prawda, teraźniejszość. Jak prowadzić stosunki międzynarodowe w kontekście przeszłości?” dofinansowano ze środków Muzeum Historii Polski w Warszawie w ramach programu „Patriotyzm jutra”.

tagi

podziel się