Fundacja im. Janusza Kurtyki zaprasza do udziału w Pomorskim rajdzie śladami mjr. „Łupaszki”, który odbędzie się w dniach 19-20 października 2019 roku. Rajd stanowi część III Edycji projektu: „Rajd śladami Żołnierzy Wyklętych”.
Wydarzenie odbędzie się na Pomorzu Gdańskim, w rejonie Kaszubskiego Parku Krajobrazowego. Rajd poświęcony jest postaci mjr. Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki” – legendarnego dowódcy podziemia, którego oddziały działały między innymi w tym regionie. Podczas rajdu wraz z uczestnikami poznawać będziemy historie związane „Łupaszką” i jego podkomendnymi z oddziału. Na trasie odwiedzimy miejsca, w których dochodziło do potyczek z UB i innymi oddziałami komunistycznej bezpieki. Rajd będzie miał charakter autokarowo-pieszy z kilkunastokilometrowymi odcinkami marszowymi.
Szczegółowa trasa rajdu wygląda następująco:
Dzień 1: Gdańsk – Kartuzy – Sulęczyn – Podjazy – Sierakowice (od Sulęczyna trasa piesza, łącznie około 25 km).
Dzień 2: Sierakowice – Bącz – Rzym – Sianów – Gdańsk (od Sierakowic do Sianowa trasa piesza, łącznie około 20 km).
Zbiórka: 19 października sobota, godz. 9.30 Dworzec PKP Gdańsk Główny
Zakończenie: 20 października, sobota, godz. około 17.00-18.00 (UWAGA! godzina zakończenia może ulec zmianie, ze względu na postępy na trasie pieszej rajdu).
Przewodnikiem historycznym podczas rajdu będzie dr Marek Szymaniak – historyk, pracownik Muzeum II Wojny Światowej.
Sylwetka bohatera rajdu:
Zygmunt Szendzielarz „Łupaszka”, mjr Wojska Polskiego, dowódca 5 Brygady Wileńskiej AK, jeden z najwybitniejszych dowódców partyzanckich polskiego podziemia niepodległościowego, urodził się 12 marca 1910 r. w Stryju na terenie Województwa Stanisławowskiego. W okresie przedwojennym służył w 4 Pułku Ułanów Zaniemeńskich w Wilnie. Uczestniczył w walkach podczas Kampanii Wrześniowej w 1939 r. za którą został odznaczony Krzyżem Virtuti Militari. Po zakończeniu walk podejmował nieudane próby przedostania się na Węgry, następnie przeniósł się do Wilna. Już od początku 1940 roku włączył się w działalność konspiracyjną. W sierpniu 1943 r. ppłk. Aleksander Krzyżanowski „Wilk” mianował go dowódcą oddziału partyzanckiego AK ppor. Antoniego Burzyńskiego „Kmicica”. Dotarł w rejon jego bazy po rozbiciu oddziału przez sowiecki oddział partyzancki Fiodora Markowa (Sowieci zamordowali wówczas „Kmicica” i około 80 jego podkomendnych). Z niedobitków oddziału zorganizował nowy oddział partyzancki noszący nazwę 5 Brygady Wileńskiej (zwanej też Brygadą Śmierci). Dowodząc nią wykonał kilkadziesiąt udanych akcji przeciw Niemcom, kolaborującym oddziałom litewskim, jak również partyzantce sowieckiej. W kwietniu 1944 r. został aresztowany przez Niemców podczas pobytu w Wilnie, zdołał jednak uciec i dołączyć do 5 Brygady. Komendant Okręgu Wileńskiego zezwolił mu na nieuczestniczenie w operacji „Ostra Brama”, podczas której rozpoczął marsz na zachód. W końcu lipca został otoczony przez wojska sowieckie i był zmuszony rozwiązać brygadę. Przedostał się na Białostocczyznę, na terenie której kontynuował działalność podziemną w okresie nowej okupacji sowieckiej. Dowodzone przez niego oddziały operowały na rozległych terenach od nowej wschodniej granicy po dalekie Pomorze Zachodnie, dzisiejsze okolice Białogardu i Koszalina. Z początkowo niedużego oddziału w 1945 r. odbudował brygadę do stanu nawet 300 żołnierzy. Z odtworzoną 5 Brygadą prowadził w latach 1945-1946 walki z komunistyczną bezpieką na terenie Pomorza. Od marca 1947 r. przeszedł do głębszej konspiracji. Został aresztowany przez UB 30 VI 1948 r. i 2 XI 1950 r. skazany przez WSR w Warszawie na 18-krotną karę śmierci. Podczas śledztwa wziął na siebie pełną odpowiedzialność za działania podlegających mu oddziałów. Został zamordowany w więzieniu mokotowskim 8 II 1951 r. Jego zwłoki pochowane zostały w bezimiennym dole w kwaterze „Ł”. Odnalezione w 2013 roku przez zespół prof. Krzysztofa Szwagrzyka i uroczyście pochowane 24 IV 2016 r. na Warszawskich Powązkach.
Odznaczenia:
Krzyż Virtuti Militari V klasy (1939)
Krzyż Walecznych (1944)
Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari (pośmiertnie 1988)
Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski (pośmiertnie 2007)
Biogram opracowany na podstawie strony internetowej wilczetropy.ipn.gov.pl
Zgłoszenia do uczestnictwa w wydarzeniu przyjmowane są do 12 października 2019 roku pod adresem e-mail: rajd@fundacjakurtyki.pl.
UWAGA!!! LICZBA MIEJSC OGRANICZONA!
Każde zgłoszenie musi posiadać: imię i nazwisko, tel. kontaktowy, datę urodzenia, zgodę na przetwarzanie danych osobowych.
UWAGA! UCZESTNIKAMI RAJDU MOGĄ BYĆ WYŁĄCZNIE OSOBY POWYŻEJ 8 ROKU ŻYCIA. OSOBY W WIEKU 8-16 LAT MUSZĄ UCZESTNICZYĆ W RAJDZIE ZE SWOIM OPIEKUNEM PRAWNYM. OSOBY W WIEKU 16-18 LAT MUSZĄ POSIADAĆ ZGODĘ RODZICA/OPIEKUNA PRAWNEGO DO UCZESTNICTWA W RAJDZIE.
Koszt udziału w wydarzeniu to 150 zł. Dla osób uczestniczących w minimum trzech rajdach organizowanych przez fundację przysługuje 20% rabatu.
Dla dzieci do lat 15 koszt udziału w rajdzie to 70 zł.
Opłatę należy wpłacić po rejestracji na konto fundacji:
Nazwa banku: PKO BP SA Oddział III w Łodzi, nr konta: 46 1020 3378 0000 1702 0303 3305
Tytuł: „Opłata rajd Łupaszki”
Wydarzenie obywa się pod Patronatem Narodowym Prezydenta RP Andrzeja Dudy w Stulecie Odzyskania Niepodległości.
Projekt realizowany jest w ramach obchodów stulecia odzyskania niepodległości oraz odbudowy polskiej państwowości.
Patronat honorowy:
Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej
Związek Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych
Współorganizatorem projektu jest Urząd ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych.
Partner główny:
PKN Orlen
Wsparli nas:
Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Krakowie
Kopalnia Soli „Wieliczka”
PGNiG Termika
PPL Koral
PGE Obrót S.A.
Partnerzy:
Studenci dla Rzeczypospolitej
Fundacja dla Rzeczypospolitej
Patronaty medialne:
historykon.pl
TVP Historia
dzieje.pl
wSieci Historii
historia.org.pl
Kwartalnik „Wyklęci”
Polska Zbrojna
Polska Zbrojna Historia
Pliki do pobrania
Regulamin Pomorskiego rajdu śladami „Łupaszki”