Zapraszamy do udziału w Rajdzie śladem dwóch wybitnych i wysoko zasłużonych polskich Generałów: Generała Stanisława Maczka – dowódcy I Dywizji Pancernej oraz Generała Stanisława Sosabowskiego – dowódcy I Samodzielnej Brygady Spadochronowej.
Obaj Generałowie byli wybitnymi strategami, wielkimi dowódcami oraz żarliwymi patriotami. Obaj wraz ze swoimi żołnierzami wyzwalali holenderskie miasta – pierwszy Bredę, a drugi Driel. Obaj przelewali krew na froncie zachodnim, mając nadzieję na skierowanie polskich dywizji na pomoc powstańczej Warszawie, do czego niestety nie doszło. Żołnierzy obu Generałów Niemcy nazywali diabłami – Maczkowców czarnymi, a Sosabowców czerwonymi. Polacy bowiem siali strach i spustoszenie – byli przerażająco skuteczni i świetnie wyszkoleni. Tak bardzo chcieli walczyć za Ojczyznę – wziąć odwet za napaść niemiecką, za morderczy terror, za rozlaną polską krew…
Generał Maczek i Generał Sosabowski – wspaniali, wyjątkowi Polacy, wykazujący się niebywałym kunsztem w sztuce wojennej. Po wojnie zostali zapomniani przez siły alianckie, pozbawieni środków do życia i wojskowych emerytur – pierwszy pracował jako barman, a drugi jako magazynier… Nie mogli wrócić do Polski, choć tak bardzo chcieli. W Polsce Ludowej czekały na nich tylko fałszywe oskarżenia, tortury, procesy – mordy sądowe i pewna śmierć.
Generał Maczek i Generał Sosabowski – Generałowie Wyklęci…
Termin Rajdu Śladami Polskich Sił Zbrojnych: 18-22.09.2019 r.
Miejsce: Holandia
CEL: Zapoznanie się z historią walk I Dywizji Pancernej dowodzonej przez Generała Stanisława Maczka oraz I Samodzielnej Brygady Spadochronowej pod dowództwem Generała Stanisława Sosabowskiego oraz uczczenie pamięci żołnierzy tych formacji w 75. rocznicę walk w Holandii, w Bredzie oraz Arnhem.
MODUŁY RAJDU:
- Część autokarowa: Zwiedzanie z przewodnikiem – pracownikiem Instytutu Pamięci Narodowej.
- Część marszowa: śladem walk żołnierzy Generała Sosabowskiego.
- Udział w uroczystościach państwowych w 75. rocznicę wyzwolenia Driel przez Polaków.
Zgłoszenia przyjmowane są na adres e-mail: rajd@fundacjakurtyki.pl .
Każde zgłoszenie powinno zawierać imię i nazwisko, tel. kontaktowy, datę urodzenia oraz zgodę na przetwarzanie danych osobowych. Wpłaty rajdowe należy wnosić na konto Fundacji: 46 1020 3378 0000 1702 0303 3305.
Dodatkowe informacje można uzyskać poprzez kontakt z Panią Weroniką Gawińską – koordynatorem projektu, e-mail: w.gawinska@fundacjakurtyki.pl, tel. +48 660 165 411.
Projekt realizowany jest w ramach obchodów stulecia odzyskania niepodległości oraz odbudowy polskiej państwowości.
Współorganizatorem Rajdu jest Urząd ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych.
Parterem projektu jest Fundacja PZU.
Wsparcia udzielili także:
PGE Obrót S.A.
PPL KORAL
KOSZTY UDZIAŁU W RAJDZIE
| 1190 zł | 1390 zł 1290 zł | 1590 zł 1290 zł |
| przy zgłoszeniu do 30 czerwca 2019 roku | przy zgłoszeniu do 10 sierpnia 2019 roku | przy zgłoszeniu do 12 września 2019 roku |
W CENIE ZAGWARANTOWANE SĄ
TRANSPORT | NOCLEGI x3 | ŚNIADANIA x3 | PRZEWODNIK HISTORYCZNY | UBEZPIECZENIE |
| – Wi-Fi na terenie PL – Klimatyzacja – Toaleta – TV – okolicznościowe obrandowanie | Hotel Premiere Classe 1 w Bredzie– pokoje 2-3 osobowe z łazienkami – bezpłatny dostęp do Wi-FiDomki holenderskie w Lathum– pokoje 3-4 osobowe z łazienkami – bezpłatny dostęp do Wi-Fi*prosimy o zabranie śpiworu | – śniadania w miejscach noclegowych wydawane w formie bufetu | Dr Wojciech Markert – pracownik Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku, znawca dziejów Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, oddziałów I Dywizji Pancernej oraz I Samodzielnej Brygady Spadochronowej. Pasjonat, muzealnik, historyk. | Podstawowe ubezpieczenie turystyczne w zakresie: a) kosztów leczenia i assistance (w tym ratownictwa) (kod KL), b) następstw nieszczęśliwych wypadków (kod NNW), c) pomocy prawnej (kod PP), d) bagażu (kod BP), e)sprzętu sportowego (kod SS), f)odpowiedzialności cywilnej (kod OC). |
Koszty dodatkowe, nieujęte w cenie wyjazdu:
Bilet do Muzeum Bitwy o Arnhem w Oosterbeek:
Dorośli: 10 euro
Studenci: 8 euro
Dzieci 13-17: 5.50 euro
Dzieci 4-12: 4 euro
Bilet na prom: 0,75 euro
Ponadto prosimy o zabranie ze sobą dodatkowego prowiantu oraz śpiworu.
PROGRAM RAMOWY RAJDU:
18.09.2019
Przejazd z Warszawy do Bredy.
Zakwaterowanie w Bredzie.
19.09.2019
Breda: zwiedzanie miejsc związanych z wyzwalaniem miasta spod niemieckiej okupacji przez I Dywizję Pancerną pod dowództwem Generała Stanisława Maczka (w tym m.in. Polski Honorowy Cmentarz w Bredzie – miejsce spoczynku Generała Maczka i polskich żołnierzy).
Wyjazd w kierunku Driel.
Driel: zwiedzanie miejsc związanych z wyzwalaniem miasta spod niemieckiej okupacji przez I Samodzielną Brygadę Spadochronową pod dowództwem Generała Stanisława Sosabowskiego ( w tym m.in. Centrum Informacji o Polakach z wystawą na temat polskich żołnierzy, cmentarz w Driel, plac Polski w Driel).
Zakwaterowanie w Lathum.
20.09.2019 – część marszowa – 25 km
Wyjazd do Driel.
Część marszowa śladem walk żołnierzy Generała Sosabowskiego: plac Polski – przeprawa promem przez Ren – Airborne Museum w Oosterbeek – Airborne War Cementery – Arnhem – most Johna Frosta – Lathum.
Nocleg w Lathum.
21.09.2019
Ede: udział w uroczystościach – oglądanie zrzutu spadochronowego.
Driel: oglądanie zrzutu spadochronowego polskich żołnierzy, uroczystości państwowe na placu Polskim ku czci I Samodzielnej Brygady Spadochronowej Generała Stanisława Sosabowskiego.
Wyjazd do Polski. Przyjazd do kraju 22.09.2019.
SYLWETKI BOHATERÓW RAJDU
Gen. Stanisław Maczek – urodzony 31 marca 1892 roku w Szczercu pod Lwowem, na terenie dzisiejszej Ukrainy. W młodości członek Związku Strzeleckiego. Uczestnik I Wojny Światowej w armii austro-węgierskiej na froncie włoskim. Walczył między innymi w elitarnych oddziałach strzelców alpejskich. Po dezercji w 1918 roku dołączył do nowo powstałego Wojska Polskiego, w ramach którego wziął czynny udział w wojnie polsko-ukraińskiej oraz polsko-bolszewickiej. W okresie międzywojennym pozostał w wojsku. Wziął udział w licznych kursach doskonalących. Jego aktywna działalność przyniosła mu szybki awans do stopnia pułkownika. W kampanii wrześniowej w 1939 roku dowodził 10 Brygadą Kawalerii, walczącą w ramach Armii Kraków. Wraz z Brygadą walczył w obronie Lwowa. Po upadku Polski przedostał się przez Węgry do Francji. Tam dowodził odtworzoną 10 Brygadą Kawalerii Pancernej. Po fiasku kampanii francuskiej w przebraniu przedarł się do Wielkiej Brytanii, gdzie otrzymał przydział na dowódcę 2 Brygady Strzelców, przekształconej niebawem ponownie w 10 Brygadę Kawalerii Pancernej, która została następnie przekształcona w 1942 roku w I Dywizję Pancerną.
Dowodząc I Dywizją Pancerną gen. wziął udział w walkach w Normandii, gdzie dowodzone przez niego oddziały zwyciężyły Niemców w słynnej Bitwie pod Falaise. Podczas walk w Belgii i Holandii I Dywizja Pancerna pod jego dowództwem wyzwoliła wiele miasteczek oraz miast, tj. Ypres, Gandawę. Do historii Polski i Holandii przeszła Bitwa o Bredę, podczas której udało się wyzwolić miasto, minimalizując zniszczenia oraz straty wśród ludności cywilnej. Zwieńczeniem walk w II Wojnie Światowej było zdobycie bazy niemieckiej Kriegsmarine w Wilhemshaven. Po walkach I Dywizja Pancerna za zgodą władz brytyjskich utworzyła Polską Strefę Okupacyjną w Niemczech, obejmującą miasteczka przy granicy z Holandią. Centralnym miejscem stacjonowania Dywizji było niemieckie miasto Haren, nazwane przez gen.Komorowskiego na cześć dowódcy I DP Maczkowem.
Po wojnie gen. Stanisław Maczek dowodził polskimi oddziałami w Wielkiej Brytanii do czasu demobilizacji. Pozbawiony świadczeń socjalnych pracował jako sprzedawca i barman w brytyjskich hotelach. W 1946 roku został także pozbawiony obywatelstwa polskiego. W 1971 roku obywatelstwo zostało mu przywrócone przez uchwałę ówczesnąej Rady Państwa PRL. Na wniosek mieszkańców Bredy otrzymał emeryturę holenderską oraz honorowe obywatelstwo Holandii. Generał zmarł 11 grudnia w 1994 roku w Edynburgu. Został pochowany razem ze swoimi żołnierzami na cmentarzu żołnierzy polskich w Bredzie
Gen. Stanisław Sosabowski – urodzony 8 maja 1892 roku w Stanisławowie, na terenie dzisiejszej Ukrainy. W wieku 17 lat został członkiem Organizacji Młodzieży Niepodległościowej „Zarzewie”. W 1912 r. mianowano go dowódcą 24 Polskiej Drużyny Strzeleckiej w Stanisławowie. Rok później został powołany do odbycia obowiązkowej służby w armii austro-węgierskiej. Podczas walk w okresie I Wojny Światowej został ranny i przez kilka lat miał unieruchomioną nogę. Od 1918 r. służy w Wojsku Polskim. W kampanii wrześniowej, jako dowódca 21 Pułku Piechoty, bierze udział w bitwie pod Mławą, w okolicach Modlina i na Grochowie. Zostaje odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari. Dostaje się do niewoli, z której ucieka i wraca do Warszawy, gdzie dostaje rozkaz przedarcia się do Francji z meldunkiem dla Generała Sikorskiego.
W kwietniu 1940 r. zostaje mianowany dowódcą 4 Dywizji Piechoty, z którą zostaje ewakuowany do Wielkiej Brytanii, gdzie w Largo House tworzy elitarną szkołę spadochronową – tzw. „małpi gaj”, z której wyrosła I Samodzielna Brygada Spadochronowa. Mimo braku sprzętu i pieniędzy jednostka Generała Sosabowskiego wykształciła wybitnych żołnierzy – to spośród nich rekrutowano cichociemnych. W kwietniu 1944 r. Sosabowski otrzymał awans na generała, a we wrześniu wziął udział w operacji Market Garden wraz ze swoją I Samodzielną Brygadą Spadochronową. Według Generała plan operacji Marszałka Montgomerego był wadliwy – wytyczone zadania przekraczały możliwości zbyt małych sił alianckich, a dowództwo niepotrzebnie narażało żołnierzy na śmierć. Brytyjczycy nie chcieli słuchać propozycji Polaka, by polską brygadę spadochronową zrzucić nie trzeciego, ale pierwszego dnia już na samym moście, a nie 7 km od niego, gdzie Niemcy byli przygotowani na desant i żołnierze znaleźli się pod stałym ostrzałem. Po rozpoczęciu operacji okazało się, że przewidywania Sosabowskiego sprawdziły się. Operacja zakończyła porażką, a Polacy z Generałem Sosabowskim na czele zostali niesłusznie oskarżeni o jej spowodowanie, mimo wcześniejszych deklaracji dowództwa alianckiego o nagrodzeniu I Samodzielnej Brygady Spadochronowej za jej oddanie i męstwo podczas walki. Błędy Anglików zostały okupione krwią polskich żołnierzy. Zrzucano ich bowiem w pełnym ostrzale, dziesiątkując brygadę. Ze 114 samolotów, doleciało tylko 53, zrzucono 1067 żołnierzy a na drugą stronę Renu przeprawiło się tylko 256 spośród nich. Podczas walk dowodzone przez niego oddziały oswobodziły miejscowość Driel, po sforsowaniu Renu walczyły także o Oosterbeek i Arnhem. W grudniu na wniosek Brytyjczyków został pozbawiony dowództwa nad Brygadą. Mianowano go inspektorem Jednostek Etapowych i Wartowniczych, a za bitwę pod Arnhem został odznaczony jedynie Krzyżem Walecznych.
Po wojnie Generał Sosabowski odnalazł swojego syna – Stanisława Sosabowskiego „Stasinka”, żołnierza Armii Krajowej, który cudem ocalał z pożogi Powstania Warszawskiego. W Wielkiej Brytanii pracował jako robotnik magazynowy w fabryce silników elektrycznych, później w fabryce telewizorów. W wieku 75 lat został zwolniony z pracy bez praw do emerytury. Władze brytyjskie nie przyznały mu również renty wojskowej, mimo tego, że Generał spełniał wszystkie warunki jej otrzymania. Sosabowski nie mógł przyjechać do Polski, ponieważ podobnie jak gen. Maczkowi odebrano mu obywatelstwo polskie, a nie chciał przyjąć brytyjskiego. Generał zmarł na atak serca 25.09.1967 w Londynie. Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na warszawskich Powązkach.
