W dniu 1 sierpnia, w 76. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego Fundacja im. Janusza Kurtyki zorganizowała w Warszawie spacer Śladami Batalionu „Zośka” i Batalionu „Parasol”.
Przewodnikiem spaceru był Hubert Smoczyk z portalu Warszawski Zaułek, przewodnik warszawski, pasjonat historii. Uczestnicy spaceru przeszli spory szlak bojowy powstańczej Warszawy. Spacer rozpoczął się o godzinie 9.00 spod bram byłego Aresztu Śledczego Warszawa-Mokotów, w którym podczas okupacji było niemieckie więzienie. A w trakcie Powstania Warszawskiego wymordowano w nim większość osadzonych – Polaków, niewinnych patriotów. Uczestnicy przemaszerowali przez obszar Mokotowa w kierunku Ochoty, gdzie odwiedzili miejsce, w którym Komenda Główna Armii Krajowej podjęła decyzję o wybuchu Powstania.
Z warszawskiej Ochoty spacer ruszył w kierunku Woli, gdzie jednym z miejsc na trasie był Park im. gen. Józefa Sowińskiego w Warszawie, w którym dokonywała się Rzeź Woli, a także ostrzał moździerzowy z działa „Ziu”. Na Woli kolejnym punktem było miejsce, gdzie stał słynny Pałacyk Michla, o który w pierwszych dniach bohatersko walczyli żołnierze Batalionu „Parasol” pod dowództwem legendarnego gen. Janusza Brochwicz-Lewińskiego „Gryfa”. W miejscu tym odśpiewano powstańczą piosenkę „Pałacyk Michla”.
Następnie przewodnik Hubert Smoczyk poprowadził grupę na teren Cmentarzy Ewangelickich, na których pochowanych jest wielu zasłużonych Polaków wyznania protestanckiego, ale również na których koncentrowały się oddziały AK przed wybuchem Powstania i o które toczyły się ciężkie boje w jego trakcie. Na cmentarzach do dziś widać ślady tych walk.
Z Woli uczestnicy podążali w kierunku Dworca Gdańskiego, odwiedzając po drodze pomnik KL Warschau (Gęsiówka). Do Dworca Gdańskiego przemaszerowano przez ulicę Stawki, słynną ze zdobycia magazynów SS z mundurami, które potem żołnierze masowo wykorzystywali.
Przy samym dworcu przewodnik przybliżył historię ciężkich walk o jego zdobycie przez oddziały AK, które niestety się nie powiodły. Z dworca uczestnicy przemieścili się komunikacją miejską na Wojskowy Cmentarz Powązkowski.
O godzinie 17 uczczono pamięć Powstańców w godzinie „W”. Przedstawiciele Fundacji zapalili kilkanaście zniczy na grobach Powstańców, szczególnie tych mniej znanych, wydawałoby się bardziej zapomnianych. Po uroczystościach uczestnicy przemieścili się komunikacją miejską w stronę Pałacu Krasińskich. Stamtąd rozpoczął się dalszy spacer po Starym Mieście. Jednym z punktów była ul. Kilińskiego, gdzie 13 sierpnia 1944 roku wybuchł zdobyty przez Powstańców niemiecki pojazd gąsienicowy, zabijając ponad 300 osób. Z ul. Kilińskiego uczestnicy przeszli w kierunku Starówki, która w czasie Powstania została niemal całkowicie zburzona. Kolejno spacer szedł ul. Senatorską w kierunku Placu Teatralnego. Następnym przystankiem było miejsce śmierci słynnego poety, Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, który zginął od kuli snajpera w Pałacu Blanka 4 sierpnia 1944 roku.
Kolejnym miejscem na trasie przemarszu był Ogród Saski. Tam miała miejsce dłuższa przerwa. Po niej przewodnik Hubert Smoczyk w kilku słowach opowiedział o walkach w tym regionie oraz o zdobyciu budynku pobliskiej PASTY.
Ostatnimi punktami na trasie spaceru były budynek Poczty Głównej, który został zdobyty przez Powstańców 2 sierpnia 1944 roku oraz Plac Powstańców Warszawy (wtedy Plac Napoleona) z przylegającym do niego najwyższym ówcześnie budynkiem miasta – Prudentialem. Warto tutaj wspomnieć, iż budynek ten został zdobyty już 1 sierpnia i do samego końca walk pozostał w rękach Powstańców. Niestety, kilkakrotnie został zbombardowany i ostrzelany z moździerza, mimo to do dziś przetrwał.
Późnym wieczorem, kiedy spacer dobiegał końca, na Placu Powstańców Warszawy do uczestników dołączyła Druhna Daniela Ogińska, ps. „Pszczoła”, sanitariuszka z 7 Pułku Piechoty Legionów „Garłuch”, razem z którą wykonano kilka powstańczych piosenek.
Wielkie słowa uznania należą się Hubertowi Smoczykowi za posiadaną wiedzę o Powstaniu Warszawskim, która okazała się bardzo cenna dla uczestników spaceru, którzy, co ciekawe, przyjechali z różnych stron Polski. W ten sposób godnie została uczczona pamięć o bohaterskich Powstańcach Warszawskich. Edukacja i przekazywanie potrzebnej wiedzy następnym pokoleniom to dla nas wszystkich duża powinność.
W spacerze uczestniczyło około 80 osób.
Polecamy nasze kolejne wydarzenia. Więcej informacji na stronie: www.fundacjakurtyki.pl
